III21 Obecność poezji

W drukach rozproszonych Przybosia, wśród setek recenzji i artykułów o charakterze krytycznoliterackim, znajdują się też wypowiedzi poświęcone twórczości Urszuli Kozioł. O twórczości autorki Listy obecności, w recenzji tego właśnie tomiku, Przyboś pisał ze szczerym zachwytem. Określił ją epitetem "prawdziwa", przeciwstawiając liryki Urszuli Kozioł udawanej poetyckości czasów współczesnych, gdy za poezję uważa się czasem "niedbałą prozę postrzępioną na pseudowersy" (s. 1349). Przypominał recepcję pierwszego tomiku Kozioł, entuzjastycznie przyjętego m. in. przez Marię Dąbrowską, która była dla poety niekwestionowanym autorytetem. W omawianym w przywołanej recenzji drugim tomiku, docenił to, co mu najbliższe - umiejętność zamknięcia w wierszu emocji, nie tyle oddanie wzruszenia, co napisanie wiersza który sam jest wzruszeniem, jego zapisem, projekcją i katalizatorem. Wzniosłe uczucia połączone z prostotą wyrazu, przemijanie czasu zatrzymane na chwilę przez "łaskę poezji" i - nade wszystko - nowatorskie ujęcie erotyzmu to największe - zdaniem poety - wartości poezji Urszuli Kozioł.

Rzeczywiście erotyki Urszuli Kozioł są radykalnie inne od ośmieszonego w cytowanym fragmencie Lechonia (bo to z wiersza skamandryckiego poety pochodzi przecież prześmiewczo przywołany wers, który stał się dla Przybosia metonimią kiczowatej liryki miłosnej - ten sam fragment w podobnym kontekście Przyboś zacytował w artykule poświęconym Szymborskiej. Przyboś, Poezja Szymborskiej, "Nowe Książki" 1968, nr 5, s. 319). Poetka ukazuje miłość jako siłę zdolną zawładnąć człowiekiem i otaczającym go światem, determinującą percepcję rzeczywistości, dającą poczucie spełnienia ale i przynoszącą osaczenie, odbierającą możliwość decydowania o własnym losie.

Czy poeta, który dla Danuty Kuli niemal w jednej chwili zmienił całe swoje życie odnalazł w tym liryku własne emocje? Czy raczej docenił zamkniętą w poezji Kozioł możliwość generowania wielkich wzruszeń? Nie sposób dziś zgadnąć.

DOKUMENTY
1) III21 Kozioł maszynopis