Wiersze w przekładzie
Przekłady wierszy Przybosia odnalezione w DAP to kopie maszynopisów, stąd można wnioskować, że oryginały zostały skierowane do druku. Obok przekładów z DAP zamieszczamy tu też wybór wierszy Przybosia tłumaczonych na różne języki, w rozmaitych edycjach. Przekłady Czesława Miłosza i Michaela Mikosia tworzą - wraz z odnalezionymi w DAP przekładami Heleny Devechy - ciekawy korpus tekstów i są niemal jedyną podstawą anglojęzycznej recepcji Przybosia. Wartość artystyczną odnalezionego w DAP przekładu na język rosyjski Światosława Światnego oświetlają wiersze w tłumaczeniu Mariny Cwietajewej oraz wskazany (choć nie zeskanowany w całości) zbiór Polskije poety. Tłumaczenia Luigiego Ciniego pochodzące z DPA są nie tylko świadectwem długoletniej przyjaźni, jaka łączyła tłumacza i badacza literatury polskiej z Przybosiem, ale również dowodem recepcji utworów polskiego awangardzisty w Europie Zachodniej (w kontekście przekładów z antologii Carla Verdianiego oraz tłumaczeń na język francuski i niemiecki). Szczególną rolę w popularyzowaniu poezji Przybosia na Zachodzie odegrał Karl Dedecius - autor licznych przekładów i wyborów wierszy polskiego poety. Poniższe zestawienie przekładów nie jest pełne - mamy nadzieję, że będzie się rozwijać, ale już w tej formie jest świadectwem obecności poezji Przybosia w Europie.
Najciekawsze z przekładów opatrzono komentarzami. Prezentacja na stronie rozpoczyna się od przekładów odnalezionych w Domowym Archiwum Juliana Przybosia, poprzedzających utwory opublikowane w czasopismach, antologiach i obcojęzycznych wyborach wierszy poety. Uporządkowanie poszczególnych rekordów według tytułów tłumaczonych utworów, języka przekładu lub nazwiska tłumacza jest możliwe dzięki systemowi tagów, zamieszczonych pod każdym z wierszy. W przypadku książkowych wydań wierszy Przybosia w przekładzie nie zdecydowaliśmy się na zamieszczenie w całości zeskanowanych tomów - poprzestaliśmy na opisie bibliograficznym oraz kopii spisu treści, co umożliwia lokalizację poszczególnych utworów. Nie znalazły się tu również wiersze tłumaczone przez Juliana Przybosia na język polski, dostępne w opracowaniu Rościsława Skręta (Przyboś, Utwory poetyckie, Kraków 1994, t. II).
Poniżej zamieszczamy również ebook zatytułowany Liryka Juliana Przybosia w przekładzie. Jest to opatrzona krytycznym wstępem edycja przekładów odnalezionych w Domowym Archiwum Juliana Przybosia umieszczonych w kontekście wcześniej publikowanych tłumaczeń.
Lullaby, przeł. Helena Devechy. Przekład wiersza Kołysanka z tomu Rzut pionowy (1952). Maszynopis z DAP (XVIII01).
The Evening, przeł. Helen Devechy. Tłumaczenie wiersza Wieczór z tomu Sponad (1930). Maszynopis z DAP (XVIII02).
A un insorto caduto oraz Suono, przeł. Luigi Cini. Przekład na język włoski wiersza Nad poległym powstańcem z tomu Póki my żyjemy (1944) oraz wiersza Dźwięk z tomu Najmniej słów (1955). Maszynopis z DAP (XVIII06).
Con un ramo di olivo, przeł. Luigi Cini. Przekład na język włoski wiersza Z gałązką oliwną z tomu Póki my żyjemy (1944). Maszynopis z DAP (XVIII07).
Le soir, Notre-Dame de Paris, Tant que nous vivions, Decembre du printemps 43, Une lettre de la Suisse, przeł. Allan Kosko, Paul Eluard, Germaine Heumann. Maszynopis z DAP XX17.
Der Abend, przeł. Edwin Fischer. Przekład na język niemiecki wiersza Wieczór z tomu Sponad (1930). Maszynopis z DAP XX18
Nocz, kotoraja wozwraszczajetsa, przeł. Światosław Swiatnyj. Przekład na język rosyjski wiersza Noc powrotna z tomu Próba całości (1961). Maszynopis z DAP VI16
Mother, On the Shore, przeł. Czesław Miłosz. Przekład na język angielski wierszy Matka oraz Nad brzegiem z cyklu Pióro z ognia, z tomu Równanie serca (1938). Czesław Miłosz, Postwar Polish Poetry, selected ane edited by Czesław Miłosz, Berkeley, Los Angeles, London, University od California Press, 1983, s. 36-37.
On the Road, Notre Dame, From the Tatras, Imperceptibility, przeł. Michael J. Mikoś. Przekład na język angielski wierszy: Drogą z tomu W głąb las (1932), Notre Dame z tomu Równanie serca (1938), Z Tatr z tomu Równanie serca (1938), Niedostrzegalnie z tomu Równanie serca (1938). Polish Literature from 1918 to 2000. An Anthology, Slavica Publishers w Bloomington, Indiana 2008.
Wybór przekładów na język francuski ze zbioru Anthologie de la poésie polonais, par Constantin Jelenski, przedmowa Czesław Miłosz, Éditions du Seuil, Paris 1965, s. 264-269.
Le depart, L'Equation du coeur, Printemps 1941 przeł. Bruno Durocher, w: Chant de la Pologne. Anthologie de la poésie polonaise du vingtiémé siécle, Caracteres, Paris 1972, s. 91-95. Przekłady wierszy Odjazd z tomu W głąb las (1935), Równanie serca z tomu Równanie serca (1938), Wiosna 1941 z tomu Póki my żyjemy (1944).
Pfad, Gleichung des Herzens, Ohne Frühling przeł. K. Dedecius w: Karl Dedecius, Lebenslauf aus büchern und blättern, Frankfurt am Main, Shurkamp 1990, s. 100-103, s. 91-100 [nota biograficzna]. Przekład na język niemiecki wierszy: Ścieżka z tomu W głąb las (1935), Równanie serca z tomu Równanie serca (1938), Bez wiosny z planowanego tomu 22 wiersze.
Julian Przyboś, Poesie und Poetik. Heraugegeben und aus dem Polnischen übertragen von Karl Dedecius, Frankfurt am Main, Suhrkamp Verlag 1990.
Karl Dedecius, Polnische Profile, Frankfurt am Main, Suhrkamp 1975, s. 147-194 [Versuch der Ganzheit Julian Przyboś und der poetische Sinn].
Am Scheitel des Weges, przeł. Karl Dedecius, w: Polnische Gedichte des 20. Jahrhunderts. Herausgegeben und übersetzt von Karl Dedecius, Frankfurt am Main und Liepzig, Insel Verlag 2008, s. 198. Przekład wiersza U szczytu drogi z tomu Póki my żyjemy (1944).
Ann Gipfel des Weges, przeł. Karl Dedecius, w: Sto wierszy polskich. Hundert polnische Gedichte, w wyborze i tłumaczeniu Karla Dedeciusa, Kraków, Wydawnictwo Literackie 1989, s. 158. Przekład wiersza U szczytu drogi z tomu Póki my żyjemy (1944).
Mainacht, przeł. Karl Dedecius, w: Lekcja ciszy. Liryka polska. Lektion der Stille. Polnische Lyrik, wybór, przekład i wstęp Karl Dedecius, oprac. Krzysztof A. Kuczyński, Wrocław, Oficyna Wydawnicza ATUT, 2003, s. 20-21. Przekład wiersza Noc majowa z tomu Rzut pionowy (1952).
Holnapután, Távollét, przeł. Cséby Géza Fordításai, w: Cséby Géza Fordításai, Az égbolt hajfonatai. XX. Századi lengyel költők. Warkocze niebios. Poeci polscy XX wieku, Budapest, Magyarországi Bem József Lengyel Kulturáis Egyesület, 2003,s. 66-69. Przekład na język węgierski wierszy: Pojutrze z planowanego tomu 22 wiersze, Nieobecność z tomu Próba całości (1961).
Equation of the Heart, przeł. Czesław Miłosz, w: New Writing of East Europe, edyted by George Gömöri and Charles Newman, Chicago 1968, s. 102. Przekład wiersza Równanie serca z tomu Równanie serca (1938).
Wybór kilkudziesięciu przekładów wierszy Juliana Przybosia na język rosyjski. Polskije poety, Moskwa 1978. W zbiorze znalazły się przekłady wierszy Leopolda Staffa, Kazimiery Iłłakowiczówny, Juliana Przybosia, Tadeusza Różewicza i Wisławy Szymborskiej. Poniżej zamieszczono kopię spisu treści wraz z nazwiskami tłumaczy.
Biegstwo, Matiernik, Gorizont, przeł. Marina Cwietajewa, w zb.: Polskaja Muza i ruskije poety, Moskwa 2004, s. 151-153. Przekłady na język rosyjski wierszy: W ucieczce z tomu Póki my żyjemy (1944)oraz Ląd i Z morza na horyzont z tomu Miejsce na ziemi (1952).
Wybór wierszy Juliana Przybosia w przekładzie na język słowacki Pavola Horova ukazał się w tomie Sestra v plameňoch, Bratysława 1968. Zamieszczamy tu kopię spisu treści oraz tłumaczenie jednego z najsłynniejszych wierszy Notre-Dame (z tomu Równanie serca 1938).
Perpetuum mobile, A pleines mains, Appel, przeł. Lucienne Rey, "Action Poétique" 1974 nr 61, s. 44-47. Przekład trzech wierszy Przybosia: Perpetuum mobile z tomu Śruby (1925) oraz Oburącz i Odezwa z tomu Oburącz (1926).
Abfahrt, przeł. Karl Dedecius, w: Die Dichter Polens. Hundert Autoren vom Mittelalter bis heute ein brevier von Karl Dedecius mit porträtzeichnungen von Eryk Lipiński, Suhrkamp Verlag 1982. Przekład wiersza Odjazd z tomu W głąb las (1935). Lirykowi towarzyszy nota biograficzna autorstwa Kazimierza Wyki oraz karykaturalny portret Przybosia narysowany przez Eryka Lipińskiego.
Poeti polacchi contemporanei, red. i układ Carlo Verdiani, Mediolan 1961. Wybór przekładów na język włoski (m. in. tłumaczenie wiersza Z gałązką oliwną oraz Gmachy).