Der Abend, przeł. Edwin Fischer

Der Abend, przeł. Edwin Fischer. Przekład na język niemiecki wiersza Wieczór z tomu Sponad (1930). Na tekst Przyboś naniósł liczne uwagi i sugestie. Maszynopis z DAP XX18

Już pierwsza lektura przekładu wiersza Wieczór (Der Abend) z tomu Sponad wskazuje na pewne niedociągnięcia językowe i na wyraźnie roboczy charakter tłumaczenia, którego autorem jest Edwin Fischer. W pewien sposób wyjaśnia to problemy z "kuśtykającym rytmem" oraz kiepskim, według Przybosia, doborem słownictwa. Jako pianista i dyrygent, Fischer, miał najwyraźniej niewielkie kompetencje do pisania poezji, stąd zapewne zarzut autora Wieczoru dotyczący prozowości przekładu.

Rytm polskiego oryginału Wieczoru sprawia wrażenie doskonale zaplanowanego płynącego strumienia, który na moment załamuje się w obrazie księżyca. Moment ten jednak został wybrany przez Przybosia i ma konkretną rolę do odegrania w wierszu. W wykonanym przez Fischera tłumaczeniu rytm, jak zauważył w sowich notatkach Przyboś, kuśtyka. Mamy wrażenie, że kolejne wyrazy nie następują płynnie, ale wskakują na swoje miejsca zaburzając koncepcje oryginału poprzez fragmentowanie wiersza na mniejsze odcinki.

Poza tą jedną uwagą formalno-stylistyczną większość komentarzy Przybosia koncentruje się na warstwie językowej wiersza i wyborze przez tłumacza takich, a nie innych ekwiwalentów w języku niemieckim. Najpoważniejszym zarzutem formułowanym przez autora Wieczoru wobec przekładu Edwina Fischera jest wybranie przez niego kiepskiej niemczyzny do oddania tego, co u Przybosia napisane jest wybitną polszczyzną. Zarzuca on również tłumaczowi brak konkretności oraz powtarzanie pewnych elementów, co psuje zwięzłość wiersza. W przekładzie pojawiają się też charakterystyczne dla języka niemieckiego wyrazy złożone, które zaburzają prostotę i konkretność obrazów językowych oryginału. Fischer nie mając doświadczenia w pisaniu poezji dokonał przekładu niemal filologicznego, upraszczając i spłycając przekaz wiersza, uwydatniając tym samym problemy, z jakimi borykają się tłumacze poezji Juliana Przybosia.

Adrian Kaleta

DOKUMENTY
1) XX18 na niem wieczór